Đau mắt đỏ ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Đau mắt đỏ ở trẻ em, hay viêm kết mạc, thường do siêu vi gây nên và dễ lây truyền trong cộng đồng. Các triệu chứng bao gồm mắt đỏ, ngứa, cộm mắt và đôi khi sốt hoặc đau họng. Để phòng ngừa, nên giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống, không tiếp xúc hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân với người nhiễm bệnh. Khi trẻ bị đau mắt đỏ, nên thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà như vệ sinh mắt, giảm sự lây lan của nhiễm trùng và giữ lối sống lành mạnh. Trong trường hợp triệu chứng không cải thiện sau một thời gian điều trị, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Nguyên nhân gây đau mắt đỏ ở trẻ em

Đau mắt đỏ ở trẻ em, hay còn gọi là viêm kết mạc, là một bệnh thường gây ra bởi siêu vi. Các siêu vi này tác động lên màng nhãn cầu, gây viêm và sung huyết kết mạc. Bệnh thường phát triển mạnh vào mùa Hè đến cuối Thu. Dịch bệnh đau mắt đỏ đã và đang diễn ra ở nhiều tỉnh thành, bao gồm thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Nam, Bình Phước, Đà Nẵng, Hà Nội, và Hải Phòng. Tần suất nhiễm bệnh trong cộng đồng cao hơn gấp 3 – 4 lần so với năm trước đó. Trong 9 tháng đầu năm 2023, đã có 71.000 trường hợp mắc đau mắt đỏ tại thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện nay, tại các bệnh viện như bệnh viện Mắt TP.HCM, bệnh viện Nhi đồng I, II, III, IV, tỷ lệ bệnh nhân đến khám do đau mắt đỏ đang tăng đáng kể. Đáng lưu ý, trong số những bệnh nhân này, có đến 50% là trẻ em.

Triệu chứng đau mắt đỏ ở trẻ em

Phần lớn trẻ bị đau mắt đỏ sẽ có các triệu chứng sau:

• Mắt đỏ: Mắt trẻ có biểu hiện xung huyết, làm cho mắt trở nên đỏ sậm.
• Ngứa, cộm mắt: Trẻ cảm thấy ngứa ngáy và cộm mắt, thường gãi mắt nhiều hơn.
• Ghèn mắt (rỉ mắt) khi thức dậy sau khi ngủ.
• Có thể có sốt nhẹ hoặc đau họng trong một số trường hợp.

Nguyên nhân gây bệnh đau mắt đỏ ở trẻ em

Bệnh đau mắt đỏ ở trẻ em thường do siêu vi gây ra. Các nghiên cứu cho thấy có hai nhóm siêu vi gây bệnh đau mắt đỏ phổ biến là Enterovirus và Adenovirus. Enterovirus chiếm 86% tỷ lệ các ca bệnh, trong khi Adenovirus chiếm phần còn lại. Bệnh có thể lây truyền từ người sang người, thậm chí cả khi người nhiễm bệnh không có triệu chứng bên ngoài. Điều này khiến bệnh đau mắt đỏ có thể lây truyền trong cộng đồng rất nhanh.

Ngoài siêu vi, bệnh đau mắt đỏ cũng có thể do vi khuẩn gây ra, bao gồm Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, phế cầu khuẩn, Neisseria, và chlamydia trachomatis. Thêm vào đó, vi khuẩn herpes, kích ứng với thành phần của thuốc nhỏ mắt, và dị ứng cũng có thể gây ra bệnh.

Nguy cơ bị đau mắt đỏ ở trẻ em

Bất kỳ đứa trẻ nào cũng có thể mắc bệnh đau mắt đỏ, nhưng nguy cơ nhiễm bệnh này sẽ cao hơn nếu trẻ có các yếu tố sau:

• Tiếp xúc với người nhiễm bệnh đau mắt đỏ.
• Hệ miễn dịch yếu.
• Thói quen vệ sinh mắt không đúng cách, thường xuyên đưa tay lên mắt.
• Sống trong vùng dịch.

Chẩn đoán và điều trị đau mắt đỏ ở trẻ em

Bệnh đau mắt đỏ thường được chẩn đoán thông qua thăm khám lâm sàng và đánh giá triệu chứng của trẻ. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm nước mắt để xác định tác nhân gây bệnh. Đối với điều trị, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh, độ tuổi và sức khỏe của trẻ, thường sẽ sử dụng thuốc nhỏ mắt. Có ba loại thuốc nhỏ mắt chính được sử dụng trong điều trị đau mắt đỏ:

1. Nước muối sinh lý: Loại thuốc nhỏ mắt đơn giản nhất, thường được sử dụng để rửa mắt hoặc nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý.
2. Thuốc nhỏ mắt có kháng sinh: Loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị bệnh đau mắt đỏ, với Tobramycin (Tobrex) là một ví dụ phổ biến. Tuy nhiên, khi dịch bệnh bùng phát, loại kháng sinh này có thể khan hiếm, và bác sĩ có thể sử dụng các loại kháng sinh khác như Ciprofloxacin, Ofloxacin, Dyomicin, Neomycin,…
3. Thuốc nhỏ mắt có Corticoid: Loại thuốc này chỉ nên sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ, và trẻ chỉ nên sử dụng đúng loại và liều lượng do bác sĩ chỉ định.

Cách chăm sóc trẻ bị đau mắt đỏ tại nhà

Chăm sóc trẻ bị đau mắt đỏ tại nhà đúng cách giúp tăng hiệu quả điều trị và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh. Dưới đây là một số biện pháp quan trọng:

1. Ngăn ngừa sự tái nhiễm: Trẻ bị đau mắt đỏ vẫn có nguy cơ tái nhiễm bệnh. Bố mẹ nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay trong khi điều trị và sau khi trẻ đã hết bệnh.
2. Giữ vệ sinh cho mắt: Vệ sinh mắt là bước quan trọng. Sử dụng miếng gạc hoặc khăn sạch đã được khử trùng thấm ướt với nước để lau sạch mắt và lấy hết ghèn mắt cho trẻ. Đồng thời, bố mẹ có thể rửa mắt trẻ bằng nước muối sinh lý. Lau bên mắt không nhiễm bệnh trước khi lau bên còn lại. Gạc sau khi sử dụng nên bỏ vào thùng rác hoặc giặt và khử trùng nếu sử dụng khăn.
3. Giảm sự lây lan của nhiễm trùng: Virus chủ yếu nằm trong ghèn và nước mắt, là nguồn lây nhiễm chính của đau mắt đỏ. Do đó, các đồ dùng cá nhân như khăn tay, đồ chơi của bệnh nhân cần được khử trùng hàng ngày và không dùng chung với người khác.
4. Hạn chế tiếp xúc với người khác: Trẻ bị đau mắt đỏ cần hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là trong mùa dịch. Trường hợp bắt buộc phải ra ngoài, trẻ nên đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cẩn thận.
5. Các biện pháp phòng ngừa: Các biện pháp này bao gồm giữ gọn gàng môi trường sống, không để đồ dùng cá nhân bị nhiễm bệnh đau mắt đỏ tiếp xúc với người khác, và thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân.
6. Lối sống lành mạnh: Trẻ cần được ăn uống đủ dinh dưỡng và uống đủ nước. Ngoài ra, nên giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử và thời gian xem TV. Trẻ cũng cần có đủ giấc ngủ và thời gian nghỉ ngơi.

Phòng ngừa bệnh đau mắt đỏ ở trẻ em

Để ngăn ngừa bệnh đau mắt đỏ cho trẻ em, phụ huynh nên thực hiện các biện pháp sau:

1. Không tiếp xúc và không dùng chung đồ dùng cá nhân của người mắc bệnh.
2. Nếu trẻ mắc bệnh, họ nên ở nhà và thông báo cho nhà trường để có phương hướng khử trùng, tẩy uế phòng học và các vật dụng trong khuôn viên trường.
3. Giữ môi trường sống sạch sẽ, gọn gàng, thông thoáng, và vệ sinh định kỳ ga giường, ga gối.
4. Không cho trẻ đưa tay lên mắt, đặc biệt là trong mùa dịch.
5. Rửa tay sạch sẽ thường xuyên, đặc biệt sau khi tiếp xúc với bên ngoài, sau khi đi vệ sinh, và trước khi ăn.
6. Hạn chế trẻ đến các khu vực đông người, đặc biệt là vùng có dịch. Trong trường hợp cần thiết, đảm bảo trẻ đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp phòng ngừa kỹ lưỡng.
7. Trẻ nên thăm khám sức khỏe định kỳ và tiêm đầy đủ các loại vaccine theo khuyến cáo của Bộ Y tế để tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch.

Khi nào đưa trẻ đến cơ sở y tế

Thường thì bệnh đau mắt đỏ ở trẻ em có tình trạng nhẹ, nhưng đôi khi có thể biến chứng nặng nề. Trong trường hợp trẻ bị đau mắt đỏ và có một số dấu hiệu sau, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được tư vấn và điều trị kịp thời:

• Trẻ chảy nước mắt có mủ.
• Trẻ bị đau mắt đỏ khi dưới 3 tháng tuổi.
• Trẻ có sốt.
• Trẻ phát ban.
• Trẻ bị tái phát đau mắt đỏ.
• Triệu chứng không cải thiện sau một thời gian điều trị.

Xem thêm các bài viết liên quan:

• Bệnh trẻ em thường gặp mùa tựu trường
• Bệnh cảm cúm ở trẻ 
• Bệnh táo bón ở trẻ 
• Bệnh tay chân miệng ở trẻ em
• Sốt xuất huyết ở trẻ em 
• Tiêu chảy cấp ở trẻ em 
• Viêm phổi ở trẻ 
• Thủy đậu – Nguyên nhân và cách điều trị 
• Ngộ độc thực phẩm ở trẻ: Triệu chứng, cách xử trí và sơ cứu khi cần 
• Viêm đường hô hấp ở trẻ em: Nguyên nhân và cách phòng ngừa 
• Ho ở trẻ em 
• Sốt phát ban là bệnh gì

☆☆☆ Tham khảo video: 9 DẤU HIỆU nhận biết và NGUYÊN NHÂN bị ĐAU MẮT ĐỎ ở trẻ em ★ GO1CARE ★ Bs Hạnh